طرحواره تنبیه چیست؟

چرا بعضی از افراد از لحاظ اخلاقی اینهمه سختگیر هستند و کینه ای هستند و قدرت گذشت ندارند؟ این موضوع می تواند مربوط به «طرحواره تنبیه» باشد، اما طرحواره تنبیه چیست؟

جملات و رفتار شایع در افراد مبتلا به طرحواره تنبیه:

• باید آدمش کنم
• خودش باید بفهمه
• می دونم باهاش چیکار کنم
• باید حقشو بزارم کف دستش

طرحواره تنبیه چیست؟

کسانی که طرحواره تنبیه دارند، معتقدند مردم و حتی خودشان باید به خاطر اشتباهاتشان به شدت تنبیه ‌شوند، آنها خودشان را به شدت اخلاقی نشان می دهند، به شدت انعطاف ناپذیر و در بخشیدن خودشان و همینطور دیگران به شدت مشکل دارند، آنها معتقدند کسانی که اشتباه می کنند، باید به شدت تنبیه شوند و نباید بخشیده شوند، افرادی انتقام جو و خود سرزنشگر هستند، افراد مبتلا به طرحواره تنبیه، هر توضیحی را توجیه می دانند و ابدا به شرایط و وضعیتی که باعث ایجاد آن رفتار شده هیچ توجهی نمی کنند بلکه کاملاً یکجانبه نگاه می‌کنند.

این افراد هیچگونه اساسا همدلی نسبت به کسی که از نظر آنها فردی بد است و کار نادرستی انجام داده است ندارند، ابدا توان همدلی ندارند رحم و بخشش ندارند.

افراد مبتلا به طرحواره تنبیه معتقدند که جریمه فرد خطاکار باید بیشتر از میزان جرمش باشد، در واقع این افراد والدین سرزنشگر را قورت داده اند و به شدت به تنبیه شدید معتقدند، سرد، تحقیرآمیز و بی عاطفه اند و در تن صدایشان ذره ای لطافت و دلسوزی نیست.

کسانی که تله تنبیه دارند معتقد هستند که مردم و یا حتی خودشان باید به شدت به خاطر اشتباهاتشان تنبیه شوند. قدرت بخشش خودشان و مردم را ندارند. این افراد به شدت خودشان را اخلاقی نشان می دهند و به شدت انعطاف ناپذیر هستند و همان طور که گفتم در بخشیدن خودشان و دیگران مشکل دارند. به عنوان مثال یکی از مراجعین من (ارسطو رضایی) مردی بود که به شکلی با خانمی آشنا شده و بعدا فهمی که با این خانم تفاهم ندارد، ولی فکر می کرد که باید با او ازدواج کند، یعنی خودش را مجبور می کرد و می گفت؛ اگر با او ازدواج نکنم آدم بدی هستم و من حق ندارم که دیگران را فریب بدهم و به همین دلیل با او ازدواج کرد و از همان زمانی که ازدواج کرد کابوس های شبانه  او شروع شد و نمی فهمید که چرا اینطور است.

افرادی که خودشان را وادار به کاری می کنند که واقعا دوست ندارند می توانند تله تنبیه داشته باشند و یا اگر دیگران خطایی می کنند معتقد هستند که باید اشد مجازات را برای آنها درنظر بگیریم. کسانی که تک بعدی به اتفاقات نگاه می کنند، مثلا ممکن است که فردی عملی را انجام دهد که غیر اخلاقی یا غیر قانونی باشد ما می دانیم که اینطور نیست، این فرد این عمل را الزاما انتخاب کرده باشد بلکه شرایط شکل گیری شخصیت او و عوامل محیطی نیز نقش دارند. اگر چه که آن فرد باید با پیامد رفتارش روبرو شود، اما به هر حال نباید شرایط و عوامل محیطی را نادیده گرفت.

درواقع این افراد براساس مکانیسم «همانندسازی با والدین» با والدینی که سرزنش گر و یا بسیار اخلاقگرا بودند را

قورت داده اند. ممکن است آنها در خانواده ای بوده اند که بیش از اندازه بر روی اخلاق تاکید کرده اند و فقط وقتی که فرزندان به اخلاق توجه می کردند و یا اخلاق گرایانه عمل می کردند به آنها توجه می کردند.

خانواده ای که در آنها انعطاف ناپذیری زیاد است، باید و نبایدها زیاد است و دائما دم از اخلاق می زنند و دائما راجع به دیگران قضاوت می کنند که مردم باید اینطور باشند و ما باید اینطور باشیم.فرزندان وقتی در این خانواده قرار می گیرند، گاهی اوقات گویا والدینشان را قورت می دهند و به شدت تنبیه گر سرد و تحقیرآمیز و بی عاطفه می شوند. حتی در تن صدایشان هم ذره ای ازلطافت و دلسوزی نیست.

کسانی که طرحواره تنبیه دارند به شکلی خودشیفتگی پنهان هم دارند، چون خیال می کنند که خیلی کارشان درست است. بیشتر وقتها این طرحواره با طرحواره های دیگر هم نسبت دارد.

اگر می خواهید در مورد خودشیفتگی پنهان بدانید لینک زیر را لمس کنید در مقاله زیر توضیح داده ام:

تعریف طرحواره استحقاق

روش درمان طرحواره تنبیه چیست؟

ما در درمان طرحواره تنبیه می‌خواهیم به این افراد، آسان‌گیری و گذشت و تساهل را یاد دهیم. کتاب حکومت بایدها که توسط من (ارسطو رضایی) نوشته‌شده است، در این کتاب من، 10 باوری که محتوای «بایدی» دارند و باید اندیشی است را نشانه گرفته‌ام.

«بایدها» باعث انعطاف‌ناپذیری می‌شوند، وقتی معتقدم که« آدم‌ها باید منصف باشند» معنایش این است که هرکسی باید با مسئولیت رفتارش روبرو شود.

ما به این افراد آموزش می‌دهیم که تنبیه الزاماً منجر به اصلاح رفتار نمی‌شود، ما با پیامد موافق هستیم؛ یعنی اگر کسی خطایی کرد، باید با پیامد رفتارش روبرو شود اما با تنبیه موافق نیستیم؛ مثلاً کسی که عمل غیراخلاقی انجام داده است مثل دزدی، باید با پیامدش روبرو شود یعنی مطابق با قوانین محاکمه شود اما درعین‌حال هم موافق هستیم که در زندان باید مددکارهایی باشند روان‌شناسانی باشند که با این افراد صحبت کنند، بسیاری از این افراد ممکن است آموزش پذیر باشند، به همین دلیل ممکن است در زندان‌ها مددکارهایی رفت‌وآمد کنند و کسانی که زندانی هستند با این افراد گفتگو می‌کنند یا مثلاً اگر شخصی در رانندگی بیش از سرعت مجاز رانندگی کرد، باید با پیامدش روبرو شود یعنی باید جریمه اتومبیل را بپردازد و شاید این رفتار منجر به اصلاح شود.

پیامد با تنبیه متفاوت است ما این تفاوت ها را به آنها آموزش می دهیم و کمک می کنیم تا انعطاف پذیرانه تر فکر کنند.

برای درمان طرحواره تنبیه خود از لینک زیر اقدام نمایید:

طرحواره تنبیه چیست

تعریف طرحواره استحقاق چیست؟

چرا بعضی از افراد همیشه حق به جانب هستند و می خواهند حرف حرف خودشان باشد؟چرا بعضی از افراد بسیار خودشیفته هستند؟چرا بعضی ها اصلا دیگران را در نظر نمی گیرند و فقط خودشان را می بینند؟شاید که این افراد گرفتار «طرحواره استحقاق یا همان طرحواره خودشیفتگی» باشند.

اگر می خواهید بدانید که طرحواره چیست مقاله زیر را بخوانید:

طرحواره درمانی به زبان ساده

بعضی از مراجعین ما(که گرفتارطرحواره استحقاق بزرگ منشی هستند)رفتارهایی می‌کنند که ممکن است که ما از آن‌ها عصبانی شویم، مثلاً یکی از مراجعین ما که به منشی من، برای گرفتن وقت پیام داد، منشی به او گفت؛ ما فقط روزهای دوشنبه و چهارشنبه امکان مشاوره داریم، اما او می‌گفت؛ من در این روزها فرصت نمی‌کنم، فقط سه‌شنبه به من وقت بدهید.

منشی نیز با هماهنگی بسیار زیاد و تماس‌های مکرر با من سه‌شنبه ساعت ۶ و ۷ بعدازظهر را در نظر گرفت و به او پیشنهاد کرد، اما او بازهم گفت؛ من اصلا نمی‌توانم!

رفتارهای او طوری بود که انگار ما باید خود را با او هماهنگ می‌کردیم نه او با ما، به همین دلیل از دست او عصبانی بودیم.

بعضی از این مراجعان(که گرفتارطرحواره استحقاق بزرگ منشی هستند) وقتی که به دفتر ما می‌آیند به خود اجازه می‌دهند که درباره مکان دفتر ما، یا فضای دفتر ما یا نور و رنگ دفتر ما، اظهار نظر کنند. بعضی از آن‌ها با تأخیر می‌آیند، بعضی از آن‌ها طوری صحبت می‌کنند که انگار آمدند که صلاحیت ما را بررسی کنند. البته هیچ اشکالی ندارد که قبل از مراجعه درباره صلاحیت روانشناسی که نزد او می‌رویم پرس‌وجو کنیم، اما این‌ که مستقیماً از روانشناس بالینی بپرسیم که تحصیلات شما چیست و در کجا تحصیل کرده اید، رفتار مناسبی نیست، می‌شود این سوالات را از منشی پرسید، اما افراد مبتلا به طرحواره استحقاق به خودشان حق می‌دهند که هر طوری که دلشان می‌خواهد رفتار کنند.

بعضی از علائم رفتاری در افراد مبتلا به تله استحقاق

این افراد معمولاً وقتی برای مشاوره یا طرحواره درمانی مراجعه می‌کنند که کف ‌گیرشان ته دیگ خورده است مثلا همسری داشته باشند که آن‌ها را تهدید به جدایی کند.

این افراد همیشه ناراضی هستند و دیگرا ن را وسیله و ابزاری برای ارضاء نیازهای خود می‌بینند و همیشه خرده فرمایش دارند. البته خودشان این طور فکر نمی‌کنند و خیال می‌کنند که دیگران زیادی از کاه کوه می‌سازند. بعضی از این افراد نمی‌توانند به شغل خود پاپبند باشند مثلا تاخیر دارند غیبت زیاد دارند.

بیماران مبتلا به طرحواره استحقاق وقتی که کاری را شروع می‌کنند ممکن است که در ابتدا برای آن‌ها جذاب باشد، اما بعد از مدتی برای آن‌ها خسته کننده می شود از آن دل‌زده می‌شوند و آن را رها می‌کنند.

یکی از مراجعینم خانمی بود که دائما شغل عوض می‌کرد و همسرش او را فردی تنوع‌طلب و لذت ‌طلب می‌دانست و به او می‌گفت تو آدم لذت‌ طلبی هستی و دائماً شغل عوض می‌کنی، وقتی که با خانمش صحبت کردم متوجه  وجود طرحواره استحقاق و خودشیفتگی در او شدم زیرا او بر اساس احساسات، شغلش را تعیین می‌کرد.

وقتی از شغلی خوشش می ‌آمد آن را انتخاب می‌کرد و بعد از مدتی که از آن دل‌زده می‌شد، آن‌را رها می‌کرد، او پشتکار و پای‌بندی به کارش نداشت.

البته این خانم برای درمان مراجعه نکرده بود، او مراجعه کرده بود تا از روان درمانگر به عنوان ابزاری برای تغییر شوهرش استفاده کند. او خیلی سعی می‌کرد که با ترفندهای مختلف، نظر ما را به عنوان روان‌شناس جلب کند تا از ما به عنوان ابزاری مشروع برای تغییر شوهرش استفاده کند، اما وقتی که متوجه شد ترفندهای او بی‌فایده است از ما عصبانی و بداخلاق شد، رفتارش با ما تغییرکرد و گفت که من شما را قبول ندارم.

طرحواره استحقاق و خودشیفتگی انواع مختلف دارد :

1. خودشیفته لوس(طرحواره استحقاق ناب)

2. خودشیفته وابسته(تله استحقاق شکننده)

3. خودشیفته عصبانی(تله استحقاق شکننده)بعضی ها به آن طرحواره استحقاق تکانشگری هم می گویند.

4. خودشیفته پنهان(طرحواره استحقاق شکننده)

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد هرکدام از این نوع از خودشیفتگی روی لینک زیر کلیک کنید

طرحواره استحقاق چیست؟

جملات شایع افراد مبتلا به طرحواره استحقاق یا خودشیفتگی

جملات شایعی که از زبان کسانی که طرحواره استحقاق یا خودشیفتگی دارند می شنویم:

شخص مورد نظرم پیدا نشد.

کسی که لایق من باشد پیدا نشد، هرکسی لیاقت بودن با من را ندارد.

من با هر کسی وارد رابطه نمی شوم

در منابع علمی و روانپزشکی به این طرحواره ، اختلال شخصیت خودشیفته هم می گویند که از نظر ما به عنوان طرحواره درمانگر تعریف دقیقی نیست زیرا آن را به انواع مختلف تقسیم نمی کند وبه ریشه های شکل گیری آن هم اشاره نمی کند.

اگر می خواهید در مورد اختلال شخصیت خودشیفته بیشتر بدانید مقاله زیر را بخوانید:

اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟

وجه اشتراک همه کسانی که مبتلا به انواع طرحواره استحقاق هستند این است که همدلی آن ها با دیگران پائین است و اگر بخواهیم بر روی طیف 0 تا 100 نمره گزاری کنیم بعضی از آنها برروی بیست و بعضی ها برروی 100 قرار دارند، و افراد بین دو عدد توزیع شده اند، نام این طبف، عدم همدلی است.

آنها بیشتر احساسات و عواطف و هیجانات و افکار خود را مهم تر از دیگران می دانند هرچند خودشان هرگز اینطور فکر نمی کنند، و اینکه خودشان اینطور فکر نمی کنند خود یکی از علائم تشخیص خودشیفتگی است زیرا افراد مبتلا به طرحواره استحقاق، غالبا(نه همیشه) نمی دانند که خودشیفته هستند، به همین دلیل من(ارسطو رضایی) وقتی که با این مراجعین مواجه می شوم در ابتدا ممکن است مستقیم به آن اشاره نکنم، البته باید درک کنیم که اینطور نیست که آنها عمدا و از روی بد ذاتی گرفتار این طرحواره شده باشند، این سبب می شود درمانگران بتوانند همدلی لازم را با آنها داشته باشند زیرا کسی که وقت برای درمان خود می گذارد ممکن است مقداری به این بینش رسیده باشد که این ویژگی های او سبب می شود ناخواسته به خود یا دیگران آسیب برسانید.

اگر می خواهید در مورد این طرحواره بیشتر بدانید مقاله زیر را مطالعه کنید در مقاله زیر هم پادکست و هم ویدئو هایی قرار داده ام و بیشتر این طرحواره را معرفی کرده ام و هم تست طرحواره استحقاق را هم قرار داده ام که سب می شود بیشتر تشخیص بدهید که آیا این مشکل را دارید یا خیر؟

طرحواره استحقاق و انواع آن چیست؟

اگر می خواهید به درمان طرحواره نقص و شرم بپردازید لینک زیر را لمس کنید

پکیج های آموزشی طرحواره درمانی

طرحواره رهاشدگی چیست؟

بعضی از افراد مبتلا به تله رها شدگی دائما نگرانند که نزدیکترین افراد خود(مادر، پدر، خواهر، همسر) را به شکلی از دست بدهند، بنابراین به طور دائم مضطرب هستند و یا ترس از رهاشدن دارند و گوش به زنگ علامت های ترک شدن هستند.

احساساتی که معمولا این بیماران در هنگام جدایی(چه واقعی باشد و چه خیالی) تجربه می کنند،اضطراب و افسردگی طولانیست، این افراد وقتی که نزدیکانشان آنها را(حتی موقت) تنها می گذارند، عصبانی می شوند و در حالت شدیدتر این هیجانات به حالت وحشت، خشم و عزاداری نمود پیدا میکند.

اگر شما گرفتار  طرحواره طرد و رهاشدگی هستید، ممکن است یکی از رفتارهای زیر را داشته باشید

1. معتقدید که در روابط عاطفی خود محکوم به شکست هستید و امید زیادی برای عشق و عاطفه ندارید.

2. به محضی که عزیزان شما از جلوی چشمان شما دور می شوند به شدت آشفته و سردرگم می شوید

3. وابستگی افراطی به افراد مهم زندگی

4. احساس مالکیت و انحصارطلبی

5. کنترل کردن

6. سرزنش دیگران به خاطر رها کردن آنها

7. حسادت و رقابت با رقبای عشقی.

کافیست که در مهمانی همسر شما نسبت به شما مقداری بی توجه باشد به شدت آشفته و عصبانی می شوید و تصور می کنید که شما را دوست ندارد و شما را فراموش کرده است و در حال حاضر به اجبار با شما زندگی می کند و در اولین فرصت شما را رها خواهد کرد.

یا ممکن است وقتی که به همسرتان و یا به پارتنرتان پیام می دهید، اگر با تاخیر جواب بدهد، فکر می‌کنید علت این که با تأخیر جواب داده این است که از شما خوشش نمی آید، شما اولویت زندگی او نیستید و به همین دلیل آشفته و عصبانی می شوید.

اگر طرحواره شما طرحواره رها شدگی و طرد شدگی باشد، کافی است که در مهمانی صاحب خانه این بار مانند گذشته احوال‌پرسی نکند و یا اینکه کمی تن صدای پارتنر یا

همسرتان تغییر کند از صدای او هم چیز سرنخ هایی حاکی از بی توجهی ادارک می کنید و می گویید چرا با من این طور صحبت می کنی؟

نسبت به همسر، نامزد یا پارتنر خود احساس مالکیت و حسادت می کنید و به همین دلیل، دائماً تمام روابط او را کنترل می کنید و دائما می خواهید از حال او باخبر شوید و یا در هر رفتار او، نشانه ای از اینکه می خواهد شما را رها کند می بینید و نسبت به جدایی های معمولی هم واکنش شدید نشان می‌دهید، مثلا همسر شما با دوستانش بیرون می رود شما بهم می ریزید، به یک مسافرت کاری می رود شما بهم می ریزید، به مادرش سر می زند شما بهم می ریزید.

این رفتارها خودش سبب می‌شود که او از شما خسته، زده و فراری می شود و به این صورت شما واقعا رها می شوید غافل از اینکه خودتان دارید این شرایط را باز آفرینی می کنید از طرفی هم احساس می کنید دست خودتان نیست و نمی توانید جلوی خودتان را بگیرید.

گاهی هم از البته آن طرف بوم می افتید، یعنی محبوب شما هرچقدر به شما ابراز علاقه می‌کند، شما خودتان را به بی تفاوتی میزنید، در اینجا هم مخاطب شما چون پاسخی از ابراز علاقه های خودش نمی گیرد خسته می شود و شما را رها می کند.

و در هر صورت، شما از چیزی که می ترسید سرتان می آید، غافل از اینکه طرحواره طرد و رهاشدگی شما باعث شده که رفتاری کنید که رها شوید، گویا این سرنوشت شماست.

وقتی که طرحواره رهاشدگی یا طرحواره طرد شدگی در شما فعال می شود طوری اوضاع را مدیریت می‌کند که نتیجه آن جدایی است.جدایی به خودی خود برای همه دردناک است اما وقتی که با طرحواره رهاشدگی مخلوط شود، ترس، اضطراب شدید و عصبانیت نیز به آن می چسبد و این باعث می‌شود که احساس های متضاد و غیرقابل تحمل به سراغ شما بیاید.

هدف از درمان طرحواره رهاشدگی چیست؟

هدف از درمان طرحواره رهاشدگی این است که بیماران نگرشی واقع بینانه نسبت به ثبات روابط بین فردی پیدا بکند و به افراد مهم زندگی شان اعتماد کنند، و ضمن اینکه وارد رابطه صمیمی شوند و با دیگران ارتباط برقرار کنند، به دیگران نچسبندف احساس مالکیت و حسادت نکنند، و در صورتی که لازم شد جدا شوند، تحمل اشفتگی و مقداری اضطراب را پیدا کنند و به طور کلی توازن بین صمیمیت و تنهایی سالم را بیاموزند.

این افراد در اثر درمان طرحواره رهاشدگی، رفتارهای کنترل گرایانه و وابستگی گوناگونشان کاهش می یابد و در روابط بین فردی هم دوستانی را انتخاب می کنند که از ثبات عاطفی و رفتاری بیشتری برخوردار هستند، همچنین این افراد پس از درمان می توانندمدت زمان زیادی را بدون تجربه ی افسردگی و اضطراب ،تنها بمانند و درصدد برقراری روابط جدید به صورت اجباری برنیایند.

برای درمان طرحواره رها شدگی می توانید بسته زیر را تهیه کنید:

درمان طرحواره رها شدگی در 84 روز

اگر می خواهید در مورد این طرحواره بشتر بدانید لینک زیر را لمس کنید و مقاله زیر را مطالعه کنید

طرحواره رها شدگی چیست؟

طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟

چرا بعضی ها احساس می کنند نیاز به عشق آنها برطرف نمی شود و چرا بعضی از افراد همیشه احساس خلا عاطفی در زندگی خود دارند و در روابط عاطفی و زناشویی همیشه احساس نادیده گرفته شدن دارند؟ این موضوع می تواندمربوط به طرحواره محرومیت هیجانی باشد

من ارسطو رضایی هستم و در این نوشته می خواهم طرحواره محرومیت هیجانی را به صورت مفصل و دقیق و موبه مو در 9 بخش برای شما توضیح دهم.

نشانه های تله محرومیت هیجانی

اگر شما گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی هستید،  احساس تنهایی، محرومیت، بی‌پناهی، حسی از غم و دلتنگی هم خانه های همیشگی شما هستند و شما کاملاً با این‌ها آشنا هستید، بعضی از این افراد عاشق جمعها و بحثهای علمی هستند زیرا در این جمع ها خبری از صمیمیت نیست ولی در عین حال دیگران را در کنار خود دارند.

البته این به آن معنا نیست که هرکس که عاشق جمع علمی باشد، لزوماً طرحواره محرومیت هیجانی دارد بلکه این میتواند یکی از نشانه های این طرحواره محرومیت هیجانی باشد، اگر که فرد به تنهایی پیگیر مباحث علمی نیست و صرفاً عاشق این جمع است احتمالاً به این وسیله میخواهد با طرحواره خود کنار بیاید. بعضی از افراد هم دنیا را مانند یک بیابان میبینند و در نظر آنها زندگی سراسر رنج است.

بعضی از افراد دیگر که طرحواره محرومیت هیجانی دارند ممکن است بسیار پر توقع شوند، اگر در دام پرتوقعی بیفتند به طرز عجیبی سیری‌ناپذیر هستند و میزان محبتی که از اطرافیان می گیرند اصلا برای آنها کافی نیست، هیچ وقت راضی نمی شوند و از خودشان می پرسند آیا در نظر مردم من انسان پرتوقعی هستم یا اینکه خواسته های من از دیگران زیاد است؟ به همین دلیل دائماً غرغر و سرزنش می‌کنند

شما در خانواده ای زندگی میکردید که شما را از لحاظ عاطفی ندیده میگرفتند، طول مدت دوستی و نمای کلی رابطه را نمیبینند، بر اثر یک مشکل و یک بی‌توجهی و یا یک ناراحتی قشقرق به راه می‌اندازند البته این افراد بیشتر کناره گیری میکنند تا قشقرق.گاهی از نظر دیگران انسان های ناسپاسی هستند و این خودش سبب می‌شود که دیگران بیشتر از آن‌ها کناره گیرند و به همین دلیل طرحواره همچنان با انتخاب رفتارهای مورد تایید خود به حکومت خود ادامه میدهد.

کسانی که گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی هستند، گاهی هم شغلی را انتخاب میکنند و یا عضو موسسات و انجمن هایی میشود که فقط حواسشان به نیاز دیگران است، به شدت ایثارگر میشوند.آن‌ها می‌گویند برای من پول مهم نیست بلکه من این کار را برای کمک به دیگران انجام میدهم، وقتی که میتوانم مشکلات دیگران را حل کنم و میتوانم به آنها کمک کنم احساس بسیار خوبی دارم اما نمیدانم چرا در حل مشکلات زندگی خودم این همه درمانده هستم. او احساس غم خود را به دیگران فرافکنی میکند.

برای اینکه با مبحث طرحواره ها آشنا شوید مقاله زیر را بخوانید

طرحواره چیست؟

اگر گرفتار طرحواره محرومیت عاطفی باشید چه کسانی برای شما جذاب هستند؟

یکی از نشانه های تله محرومیت هیجانی این است که کسانی برای شما جذاب هستند که سرد، نجوش و بی عاطفه هستند شما می گوئید این افراد سرسنگین و متین هستند و چون سر سنگین و متین هستند برای من جذاب هستند یا افراد منطقی برای من جذاب هستند، شما کسانی را انتخاب می کنید که زیاد اهل احساسات و صمیمیت نیستند و جالب اینجاست که از همان افراد انتظار ابراز احساسات و صمیمیت دارید.

اگر که گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی باشید، این باور را دارید که؛ من که نباید بگم! خودش باید بفهمه! یعنی خودش نمی فهمه؟ یعنی شعورش نمی کشه؟؟یامن که نباید بگم، اگر من بگم که دیگه مزه نداره فایده ای نداره. عاشق واقعی خودش باید احساسات آدمو حدس بزنه.

هدف از درمان و نحوه درمان طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟

در درمان طرحواره محرومیت هیجانی می خواهیم به کجا برسیم و روش درمان برای رهایی از تله محرومیت هیجانی چیست؟

• کمک به بیمار برای آگاه شدن از نیازهای احساسی خودشان.
• کمک به بیماران برای پذیرفتن این مسئله است که نیازهای احساس حق طبیعی آنهاست و در نتیجه بیماران باید رفتارهایی را یاد بگیرند که منجر به انتخاب افراد و دوستانی شود که نیازهای هیجانی آنها را برطرف کند، یعنی جذب دوستان بی عاطفه نشود.

ما در  روند تغییر تله محرومیت هیجانی ابتدا وارد خاطرات شخص می شویم و درمان را ابتدا از سطح ناخودآگاه فرد شروع می کنیم زیرا باور داریم که ابتدا باید طرحواره ها را در سطح هیجانی غیر فعال کرد.

برای تغییر تله محرومیت هیجانی می توانید از بسته زیر استفاده کنید، توضیحات مفصل در مورد این بسته را در قسمت مربوطه آورده ام، همچنین لازم است در کارگاه شفای کودک درون که در مرکز خودبیداری برگزار می شود شرکت کنیدکه لینک آن را نیز در ادامه قرار داده ام، روش دیگر مراجعه به یک طرحواره درمانگر صاحب صلاحیت است و یا می توانید از روانشناسان مرکز خودبیداری کمک بگیرید:

درمان طرحواره محرومیت هیجانی

کارگاه شفای کودک درون

تعریف طرحواره ایثار چیست؟

افراد مبتلا به طرحواره ایثار نیز مانند بیمارانی که طرحواره اطاعت دارند به ارضاء نیازهای دیگران توجه می کنند به صورتی که نیازهای خودشان را قربانی میکنند اما فرق آنها با بیماران طرحواره اطاعت این است که کسانی که طرحواره ایثارگری دارند با اراده خودشان تصمیم می گیرند چنین کاری را انجام بدهند آنها نسبت به درد و رنج

دیگران حساس هستند و میخواهند از درد و رنج دیگران جلوگیری کنند و معتقدند این کار درست است و از طرفی وقتی به خواسته ها و نیازهای خود توجه می کنند احساس گناه و یا خودخواهی می کنند.

طرحواره ایثار بیشتر اوقات در ارتباط با افراد مهم زندگی رخ می دهد بیمار معتقد است که اطرافیان او انسانهای نیازمندی هستند بیشتر اوقات طرحواره ایثارگری به دلیل وجود خلق و خوی بسیار دلسوز و غمخوار به وجود می آید یعنی اینکه طرحواره ایثارگری بیشتر در افرادی وجود دارد که خلق و خوی دلسوز و غمخوار دارند و نسبت به درد

روانی دیگران حساسند.

این افراد همیشه حس بدهکاربودن نسبت به دیگران دارند، در نتیجه اگر که شما هم گرفتار طرحواره ایثار باشید، خیال می کنید یا باید به نیازهای خودتان و خواسته های خودتان اولویت بدهید و یا به خواسته ها و نیازهای دیگران، و نمی توانید بین این دو توازن برقرار کنید، درحالیکه من می‌توانم با شما رابطه برقرار کنم و هم به نیازهای خودم توجه کنم و هم به نیازهای شما، من می توانم خواسته های خودم را به صورت مشخص بیان بکنم ومی توانم بگویم که درمورد خواسته های شما تا چه اندازه می توانم کاری انجام بدهم.

اما واقعیت این است که من می‌توانم خواسته‌ها و نیازهای خودم را جراتمندانه، بدون تعارض و محترمانه بیان کنم، من می‌توانم حد و مرز تعیین کنم، من قادر هستم که خواسته‌های خودم را بگویم.

-تفاوت طرحواره اطاعت با طرحواره ایثار چیست؟

طرحواره ایثارگری با طرحواره اطاعت تفاوت دارد:

1. طرحواره اطاعت به خاطر ترس از پیامدهای بیرونی است و به همین دلیل منبع کنترل او در بیرون است اما طرحواره ایثار منبع کنترل درونی دارد و بیمار تصور می کند که قدرت انتخاب دارد.

2. تفاوت دوم این است که ریشه های شکل گیری این طرحواره ها با هم متفاوت هستند طرحواره اطاعت به دلیل زندگی با والدین سلطه گر و کنترل کننده است اما طرحواره ایثار به دلیل زندگی با افرادی ضعیف، نیازمند، کودک صفت، درمانده بیمار یا افسرده است.

3. در طرحواره اطاعت من به خواسته‌های دیگران اولویت می‌دهم چون‌ می‌ترسم آن‌ها رفتارشان عوض شود یا می‌ترسم با من بدرفتاری کنند. می‌ترسم که مرا رها کنند؛ اما در طرحواره ایثار من نگران هستم و احساس گناه دارم. من خیال می‌کنم اگر این کار را نکنم و اگر به خواسته‌های دیگران اولویت ندهم آدم بدی هستم.

این افراد خواسته های خود را مستقیماً مطرح نمی‌کنند و در روابط عمومی هم بیشتر به درد دل دیگران گوش می دهند تا اینکه درباره خودشان حرف بزنند.

-شغل افراد مبتلا به طرحواره ایثار گری

این افراد غالباً در شغل‌های روان‌شناسی، مددکاری اجتماعی، اورژانس اجتماعی و پرستاری زیاد مشاهده می‌شوند.

-طرحواره ایثار با «ارزش ایثار» فرق دارد

ایثار به‌عنوان ارزش با ایثار به‌عنوان طرحواره ایثار متفاوت است. کسی که طرحواره ایثار دارد هویت خودش را یک ایثارگر می‌داند یعنی من یک فرد دلسوز و مهربان هستم و در جهت احساس هویت خودش ایثارگری می‌کند؛ اما ارزش ایثار بخشی از هویت نیست، بخشی از ارزش است؛ یعنی من در بسیاری از اوقات به نظر می‌آید که فرد قاطعی باشم ولی درجایی که لازم است بسیار انعطاف‌پذیر و ایثارگر هستم.

در طرحواره ایثار راه‌انداز احساس گناه است، ولی در ارزش ایثار راه‌انداز یعنی آن چیزی که سبب می‌شود من ایثارگری کنم احساس مسئولیت است. به‌عنوان‌مثال مانند اینکه یک کشور به کشور من تجاوز کند و من احساس مسئولیت می‌کنم و وارد دفاع می‌شوم این متفاوت است از اینکه احساس گناه کنم. این افراد وقتی‌که به خواسته‌های خودشان اولویت دهند احساس گناه می‌کنند و بیشتر اوقات ایثار در ارتباط با افراد مهم زندگی اتفاق می‌افتد، فرد برای خودش تکلیفی بیشتر از حد توان خودش تعیین می‌کند و خیال می‌کند که دیگران نیازمند هستند.

شاید برای شما قابل باور نباشد که مهربانی بیش از اندازه می‌تواند، نشان از طرحواره ایثار و یک مشکل روان شناختی است، ممکن است بگوئید که مگر ایثار گری چیز بدی است؟ باید به شما بگویم طرحواره ایثار با ارزش ایثار فرق دارد و اگر که شما برای کسانی دل می سوزانید که لیاقت ندارند.

ارزش ایثار رنج روانی تولید نمی کند، و راه انداز آن احساس مسئولیت است نه احساس گناه.

ارزش ایثار نتیجتا حس دلسوزی به خود تولید نمیکند اما طرحواره ایثار این کار را می کند، ارزش ایثار حس غم و رنج تولید نمی کند اما طرحواره ایثار می کند.

وقتی که فرد طرحواره ایثار دارد خودش را انسانی ناجی و مهربان می داند و از این جهت احساس ارزشمندی می‌کند:

یعنی احساس هویت و ارزشمندی او به طرحواره ایثار و ایثارگری افراطی مربوط است او نمی‌تواند بدون ایثارگری احساس هویت کند.

ما باید بتوانیم گاهی وقتها حد و مرز خود را با دیگران تعیین کنیم و اجازه ندهیم که هر طوری که دلشان می خواهند با ما رفتار کنند.

 هدف از درمان طرحواره ایثارگر چیست؟

بیمار باید بیاموزد که همه انسانها از جهت ارضاء شدن نیازها حقوقی مساوی دارند، اگرچه بنظر می‌رسد که این بیماران قوی‌تر هستند اما واقعیت که آنها انسانهای نیازمندی هستند حتی بیشتر از افراد ضعیفی که به آنها کمک می کنند نیازمند تر هستند.

بیماران مبتلابه تله ایثارگر آگاهی چندانی از نیازهای خودشان ندارند و معمولا به ناکامی های خود توجه نمی کنند بیمار باید بیاموزد که خودش نیازهایی دارد که ارضا نمی شود و حق دارد که نیازهایش را ارضا کند و دقت کند که اگرچه که در نزد دیگران محبوب است و دوستان بسیار زیادی دارد اما هزینه ای که در ازای دریافت این منافع می‌پردازد بسیار زیاد است و نیازهای خود را ارضا نمیکند هدف دیگر کاهش مسئولیت پذیری افراطی بیمار است.

-برای درمان طرحواره ایثار گری افراطی لینک زیر را لمس کنید

درمان طرحواره اطاعت و ایثار بیمارگونه